Büyük Veri
Dr.Zeki Yüksekbilgili

Gerçekten inanılmaz bir dünyada yaşıyoruz. Bu gün, her 24 saatte 2.5 kentilyon (25000000000000000000 – 2,5 ve 18 tane sıfır) byte veri üretiyoruz. Veri üretme konusunda o kadar ileri gittik ki; Dünya’da üretilen toplam verinin %90’ı son 2 yılda üretildi. Bu veri sosyal medya paylaşımları, arama motoru verileri, elektronik postalar, bloglar, fotoğraflar, videolar, GSM operatörlerinden elde edilen arama kayıtları gibi birçok farklı kaynaktan elde ediliyor. İşte elde edilen tüm bu verilerin anlamlı ve işlenebilir olarak dönüştürülmüş biçimi ‘büyük veri’ olarak adlandırılıyor.

Bu hızda veri üretilmesi durumunda, 2020 yılında Dünya’da kaydedilen verinin 35 Zettabyte (1 Zettabyte = 1.099.511.627.776 Gigabyte) gibi devasa bir boyuta ulaşacağı tahmin ediliyor. Tam da bu noktada önemli iki problem ile karşı karşıyayız; bu veriyi saklamak (Twitter her gün 7 terrabyte, Facebook 10 terrabyte veri saklıyor) ve bu veriyi hızla analiz etmek ve sonuç çıkartmak…

Eğer işleteler bu veriyi analiz etmeyi başarır ve sonuç çıkartabilirse;

• Verimlilik artırabilir, maliyetlerini düşürebilir,
• Hizmet iyileştirmesi yapılabilir,
• Veri ile çok daha etkili yeni ürün geliştirmesi yapılabilir,
• Elde edilen sonuçlar şirket içi karar mekanizmalarını destekleyebilir (örneğin müşteriyi anlama ve ölçümleme gibi.)

Örneğin bir şehirde büyük veri kullanılarak (gerçek zamanlı sosyal medya paylaşımları, hava durumu ve trafik raporları) trafik ışıkları gerçek zamanlı olarak ayarlanıp, trafik sıkışıklığı azaltılabilir. Ya da hava durumu verileri, anlık ilaç satışları ve sosyal medya paylaşımları (bu gün çok hastayım diyen kişi sayısı) bir araya getirilerek büyük veri ile salgın grip hastalıkları bile tahmin edilebilir. Daha da önemlisi, birçok farklı veriyi derleyen ve veri madenciliği ile bu veriyi işleyen perakende işletmeleri, müşterilerinin bir bebek beklediklerini bile (bazen müşteriden bile önce) tahmin edip bu duruma uygun ürün ve hizmetleri anne ya da baba adayına sunabilir.

Bu örnekler size çok uzak gelebilir ama birçok firma büyük veriyi gerçek zamanlı olarak işleyerek avantajlarını kullanmaya başladı bile. Google, kendi geliştirdiği teknolojiler sayesinde verilerini tutuyor (Google File System), işliyor (MapReduce) ve saklıyor (Big Table).

Uzun lafın kısası büyük veri ile pazarlama etkinliği hayal bile edilemeyecek kadar arttırılabilir.