İnce İşler, Yoldaki İşaretler

Prof.Dr.İsmail Kaya

Dünya ahiretin, beyin dünyanın, duygular beynin, çevre de duyguların aynasıymış. Kritik karar, 11 kişinin içinde bulundukları çevreye ve çevrelerinin uyandıracağı duygulara da bağlı.

İki yoldan/şeyden birini kendi irademizle mi seçeriz? Yoksa bazı ince şeyler mi bizim tercihlerimizi etkiler?

İsmiyle selamlama gibi ufak bir ayrıntı dahi müşterinin kabul eğilimini arttırıyor. Bilimsel bir araştırmada, kapı kapı dolaşıp, yardım toplamaya çıkan öğrencilerden muhatabına ismiyle hitabeden grubun % 79, isim kullanmayan diğer grubun ise % 39 başarı gösterdiği saptanmış. Kalp ılıklaşıyor, bu da tercihlere yansıyor.

Araştırmacılar, insan davranışlarının çevredeki ince işaretlerden de etkilendiğini iddia ediyorlar. “Köpekler sokakta, Pumalar ayakta” başlıklı araştırmalarında Prof. Jonah Berger ve arkadaşları, köpek resimleriyle daha çok karşılaşan deneklerin, köpekten kediye, kediden pumaya yaptıkları çağrışımlarla Puma marka spor ayakkabılara sempati ve tercihlerinin diğer gruba nazaran fazlalaştığını bulmuşlar. Çevredeki renklerin bile etkili olduğu, kendilerine yeşil yazan yeşil kalem verilerek yapılan anketlerde deneklerin yeşil renkleriyle öne çıkan markaları, turuncu yazan turuncu kalem verilen deneklerin ise turuncu renkli ürünlere meyil gösterdiklerini saptamışlar. Yıllardır bilinen aile markası Mars şekerlerinin satışı, Mars’a uzay gemisi fırlatıldığı 1997 yılında birden artmış.

Bu diziden başka araştırma sonuçları da bizim “Eşeğin aklına karpuz kabuğu getirmek” tabirini haklı çıkarır nitelikte. Reklâmcılar da iyi bilir; günlük hayat içinde çevredeki sinyallerden, beynimizde bir karşılığını bulanlar, biz farkında olmasak bile, beyinde bir uyarı oluşturuyor. Bu uyarılar canlı tutulduğu sürece bununla ilintili bir seçim durumuyla karşılaşıldığında, uyarılan özelliğe daha yakın olanı insana daha sempatik ve daha doğru bir seçenek olarak görülüyor.

İnşallah, çevremizdeki kirlilik ve kirletici uyarıcılar bizi istemimiz dışında sonuçlara götürmez.