Perakende Matematiği Olmadan Perakende Yönetimi Olmaz!
Aydın Yıldız

Perakende matematiği bilmek ve süreç içinde uygulamak doğru ve sağlıklı bir perakende yönetimi için olmazsa olmaz hükmündedir.

Bu kadar açık!

Perakende iş modeli olarak çoklu detay yönetimidir. Detayları yönetmek ise güçlü bir perakende matematiği, periyodik KPI ölçümler ve perakende analitiği ile mümkündür. Son dönemde “perakende iş zekası” ve “data zekası” olarak hızla perakende organizasyonları içinde yer alan “İş zekası” departmanları bu alandaki doğru ilerleme için bir güven adacığı olma karakterini korumaktır.

Perakende özünde bir aksiyon zincirlemesidir.

Perakendede sahada üretilen belki milyonlarca aktivite perakendenin mutfağına “veri-data” olarak düşmektedir. Perakendenin mutfağında yeni ve doğru kararlar, sağlıklı ve hedefinde ilerlemeler için bu büyük veri analize ihtiyaç duymaktadır.

Manivela hiç kuşkusuz: Perakende Matematiğidir.
Perakende Matematiği sorumlu departman yöneticilerine ya da şirketin üst düzey yönetimi emrine daha iyi finansal sonuçlara ve hedeflere ulaşabilmenin sayısal rotasını verir. Bu rota olmazsa perakende ilerleme olmaz. Bu rota olmazsa sağlıklı ve doğru karar almak ham hayal olur.

Perakende özünde bir yandan hizmet iletişimi gibi, görsellik gibi, marka yönetimi gibi uzmanlık ve özel yetenek alanlarında hem duyguları ve duygu türevlerini çok iyi kullanabilmeyi gerekli kıldığı gibi belki en az duygular, tahmin ve öngörüler kadar her aksiyonu “ölçme ve ölçeğe vurma” ile gelen yönetsel kararlar almada “güçlü mantık dizgelerini” de gerekli kılar.

Yani Perakende Matematiği, sayıların dili, aksiyon ve hedef ölçümlemeleri, sayısal tasnif ve sonuçlar, analitik bakış açısı, hedefler, hedef ölçümleri, bir noktada perakendenin karar almada “mantık çekirdeğidir.”

Bu çekirdek olmazsa olmaz mı?

Olmaz!

Çünkü büyük Perakende gemisinin derin sularda sağlıklı seyredebilmesi için kaptanın sayılarla belirlenen rota çizgesine ve yine sayılarla anlamını bulan farklı güven yönetim bariyerlerine ihtiyacı vardır. Aynen bu metaforda olduğu gibi tüm perakende operasyonlar

• Etkililik
• Verimlilik
• Karlılık gibi en temel finansal hedeflerine ilerlerken sapmalardan korunma, hız ve zaman kazanımları elde etme için Perakende Matematiğine ihtiyaç duyarlar.

Perakende Matematiği veri havuzuna düşen data parçacıklarını hesaplama ve çok yönlü ölçme işlemleri ile yöneticiler için sağlam bir yönetsel karar alma “alt yapısı” oluşturur. Yönetsel tahminler içinde güçlü bir gelecek projeksiyonu öngörüsü ve yorumlama sistematiği.

Perakende Matematiği perakende sektöründe yer alan ve bu alanda kariyer yapmaya niyet etmiş her düzey yönetici için gerekli bir mental yapıdır. Bu yapının gereklerini her durum ve şartta öğrenmek perakende organizasyonuna güç ve yönetsel perspektif sağlığı kazandırır. Mağaza departman yöneticilerinden mağaza müdürlerine, mağaza koordinatörlerine, operasyon müdürlerine, genel yönetim pozisyonlarının tümüne Perakende Matematiği bilmek ve karar almada kullanmak mesleklerinde önemli faydalar, etkili sonuçlar almada hız ve kolaylık sağlar. Sahada olan her detayın arka planda matematik dil üzerinden okunabilmesini ve anlaşılabilmesini sağlar.

Sayıların dünyası duyguların dünyasına göre daha kesindir. Doğruluk değerleri daha nettir. Sayıların dili olayların ve olguların izdüşümü olduğundan olayların tekrarlanma vb durumlarına “anlam yüklemesi” sonucu sayılar her zaman için sahada olan biten ve ilk planda karmaşa gibi görünen çoğu aktivite ve aksiyonun “davranış anlamlandırmasını” da yapar.

Örneğin

• Yüzlerce ürün içinden
• Satan ürünleri
• Satmayan ürünler
• En çok satan renkleri
• En çok satan bedenleri, boyları, hacimleri
• Hiç satmayan ve hareket görmeyen ürünleri
• Geçen sene göre bu senenin satış durumlarını
• Stok devir hızının ne olduğunu
• Raf devir hızının ne olduğunu
• Metrekare başına satış verimliliğini
• Mağazaya giren müşteri sayısından hesapla içeri giren müşterilerin fiş başına ne kadar ciro alışveriş ürettiklerini
• Fiş başına ne kadar adet ürün satın alması yaptıklarını
• Mağaza içinde bulunan kombin ürünlerin ne kadar kırığı olduğunu
• Ne kadar ürünün mağaza içi ürün yerleşim sistematiğine uygun hareket ettiğini
• Ne kadar ürünün merkez depo ve mağazalar ile allocation operasyona tabi tutulması gerektiğini
• Ürün sayım işleri ve ürün sayım sonuçlarının yorumlanması
• Başa baş noktası analizleri
• Finansal rasyolar üzerinden durum gözlemleri ve tespitleri
• Karlılık ve Brüt karlılık analizleri
• Mark Up analizleri ve doğruluk değerleri gözden geçirmeleri
• EBITDA değerlendirmeleri ve kıyaslamaları
• Bilanço, gelir tablosu, nakit akım gibi mali perspektif ve enstrümanları üzerinden perakende sisteminin gözlem ve tespitleri
• Operasyon verimliliklerinin hesaplanması (ürün, personel, müşteri, hizmet etkinliği, kampanya, event, tanıtım-reklam, marka yatırımları)
• Sezonsal verimlilik ve karlılıkların ölçümlenmesi (hedeflere göre satışlar, adet ve tutarlar)Perakende Matematiği bilmek ve bunu perakende operasyonlarını sağlıklı şekilde yönetmek ve düzenlemekte kullanmak her düzey yönetici için temel bir gerekliliktir. Büyük bir perakende operasyonunu yönetmek “sayıların yol gösterici dilini” bildiğinizde aslında çok kolay. Etkili perakende yönetimine dair tüm cevap anahtarı sahada ürettiğiniz data gücüne ve perakende operasyonunun ürettiği reel sayılara soracağınız soruların ve onlardan alacağınız cevapların kalitesine bağlı.

Perakende Matematiği sahadaki olay ve işlemleri neden ve niçinleriyle 360 derece perspektiften sorgulamada, okumada, kıyaslama ve karşılaştırmalarla yorumlamada, anlamlandırmada harika bir enstrümanlar bütünüdür. Her bir matematik ölçüm ve matematik bakış açısı sahada olan bitenin farklı bir yönünün aydınlanmasına neden olur.

Perakende Matematiği saha veri hesaplamalarında ve analitik yaklaşımlarında bir yönüyle de kendine özgü bir jargon kullanır. Sorgulama ve anlamlandırmaların bu jargon içinde yapılması ve yönetsel karar alma toplantılarında ifade edilmesi gerekir. Bu toplantılar için üretilen bazı veriler perakende hedeflerinin konusu haline bile gelebilir. Ve hatta gelmelidir de.

Perakende ne derece sayıların ölçülü anlamları üzerinde hareket ederse perakende operasyonunun sağlıklı işleyişine de “sigorta” teşkil etmiş olur. Bir perakende sisteminin tüm aktörleri ürün yönetimi, satın alma, satış ve pazarlama, depo yönetimi ve lojistik, finans, bilgi işlem, iş zekası departmanı ve insan kaynakları gibi tüm perakende mutfağı aynı matematik iş yapma ve iş görme bakış açısında sahip olursa perakende operasyonu daha ayakları yere basan, sağlam ve sağlıklı bir işleyişe kavuşacaktır.

Perakende matematiğinin doğru sonuçlar üretebilmesi için mutlaka verilerinin doğruluğunun perakende süreçlerine garanti edilmesi gerekir. Bu da her çalışanın bilinç düzeyinin bu konuda yükseltilmesi gereğine işaret eder. Veriler ne derece “sağlıklı” olursa bu verilerden üretilecek iş sonuçları da o derece sağlıklı olur. Bu açıdan bakıldığında “matematik formül ve modeller” verinin kendisine göre sadece bir detaydır. Fakat onların sağlıklı kullanılması da istenen başarı hedeflerine ulaşmada kritiktir.
O zaman konuyu şu özlü sözle bitirmek meramımızı doğru ifade edebilmede önem taşımaktadır: “ Ölçmezseniz bilemezsiniz. Bilmezseniz yapamazsınız. Yapmazsanız gelişemez ve geliştiremezsiniz.”

Eee! Hayat da tanımı gereği sürekli değişen ve gelişen “dinamik süreçler bütünü” olduğuna göre…

Matematik ölçümler ve matematik yaklaşım hayatın ve özellikle konmuz gereği perakende hayatın o büyük ve kapsayıcı anlamının dışında hiçbir zaman kalamaz demektir. Kalmamalı da!

Kaynak: http://perakendevitrini.com/perakende-matematigi/