Tanımsızlar

Prof.Dr.İsmail Kaya

İş hayatında, siyasette ve dış politikada işler, tam olarak kurallar çerçevesinde ve görünen düzenlemeler altında yürütülmüyor. İşin niteliği ve çapı ne olursa olsun, işin içinde olanlar dâhil, pek çok kimsenin varlığından bile haberdar olmadığı ve fakat işin sonucunu veya mecra değiştirmesini etkileyen bazı “tanımsız kişi” ve “tanımsız iş”lerin varlığını, kanıtlayamasak da hemen her yerde hissediyoruz.

Bu “tanımsızlar” belli bir işi batırmak için de, kurtarmak için de kullanılabiliyor.

Pazarlamadan iş hayatına, iç siyasetten dış politikaya “tanımsız” ve “tanımlanmamışları” fark edemediğimiz sürece işlerimiz düzgün gitmeyecek.

Pazarlamada ve satışta tanımsız iş ve ilişkilere dikkat etmek gerekiyor. Kimin eli kimin cebindedir göremiyorsanız, başınıza çorap örüldüğünü de algılayamıyorsunuz.

Bilinçaltı pazarlama, çizgi altı pazarlama, istihbarat, propaganda, dördüncü kuvvet, beşinci kol ve benzeri kavram ve mekanizmaları bilimsel şablonlarla açıklayabiliyoruz. Ancak, gerçek oyun ve oyuncuları tam tanımlamak kolay olmuyor. Örtülü ilişkiler, mekanizmalar ve tezgâhlar ancak iş işten geçtikten, yaşananlar tarih olduktan sonra açığa çıkabiliyor.

Bu konuda akla hemen “isimsiz kahramanlar” gelse de, onlar başka. “İsimsiz kahramanlar”, bilinen sistem içinde, görünür düzenin bir parçası olarak, rollerini açık oynuyor, işlerini hevesle yapıyorlar. Büyük başarılar, ortalıkta pek fark edilmeyen bu kahramanlar sayesinde yakalanıyor. Ödüle sıra geldiğinde alkışlar tepede kalıyor, isimsiz kahramanlar unutuluyor, isimleri okunmuyor.

Tanımsızlara ve tanımlanmamış görevlere psikolojik ve moral etkisi yüksek belli odaklarda, ama medyada daha fazla rastlanıyor. Medya, kimi zaman bilgi kirliliği ile de bir tanımsızlık oluşturuyor.

Tanımsızlar zihinlere çengel atıyor, zihin fesadına yol açan haberler yayıyor, algı bulandıran yorumlar, ilgisiz kelimeler ve kavramlar ortaya salıyor, şaşırtmaca yapıyorlar.

Tanımsızlar bazen tanımlı kavramları da tanımsızlaştırmaya girişiyorlar. Demokrasi, özgürlük, liberalizm, hukuk, serbest piyasa, rekabet, etik ve benzeri bir sürü kavramın ya içini boşaltıyor ya da özel anlamlar yüklüyorlar.

Beklenmedik yerlerden atılan ummadık taşlar baş yarıyor; ufak bir hareket, önemsiz bir kişi, dikkat çekmeyen bir hareket tersine sonuçlar doğurabiliyor.

Gün, tanımsızlara karşı daha uyanık olma zamanıdır.