Yeni Pazarlama Karmasında Dağıtım
Zeki Yüksekbilgili
İnternet yayılıyor ve gittikçe daha açık, global bir dünyayı önümüze seriyor. İnternetin yaygınlaşması, beraberinde birçok da değişikliği beraberinde getiriyor. Bu değişiklikler içerisinde en etkili olanlarından biri de, internetin pazarlamaya yaptıkları.
Bir müşteri, artık internet sayesinde herhangi bir ürünün fiyatını rahatlıkla internetten bulabiliyor. Bu da, özellikle çevrimdışı çalışan işletmeleri gerçekten korkutuyor, yapması gereken tek şey, ürünün adını basitçe arama motorlarından birine yazmak, karşısına çıkan sonuçlara göre ürünün fiyatını öğrenmek. Böylece çevrimdışı satıcının mağaza yatırımları, reklam harcamaları, lojistik için kurduğu altyapı, hatta belki de o ürünü daha ucuza satmak için kurban ettiği kar bir anda çöp oluyor. Bunlar yetmezmiş gibi, arama motorlarının dışında, ürünün çeşitli çevrimiçi dükkanlardaki fiyatlarını müşteriye saniyeler içerisinde karşılaştıran portalların sayısı da her geçen gün artıyor.
Ayağa hizmet
Sorun bu kadar da değil, geleneksel alışveriş daha da büyük risk altında; müşterinin artık ürün ya da hizmetin sunulduğu yere gitmesi de gerekmiyor, internet sayesinde oturduğu yerden siparişini verip, geleneksel alışverişin tüm olumsuzluklarını (zaman kaybı, trafik, park yeri sorunu, kuyruklar, arama zahmeti) bir anda ortadan kaldırması mümkün.
Çevrimiçi satışın, çevrimdışı satışa göre inanılmaz bir avantajı var; maliyetler. Çevrimiçi mağazaların süslü mağaza dekorlarına, en iyi yerde olmak için binlerce dolar kira ödemelerine gerek yok. Dolayısıyla maliyetleri çok ama çok düşük ve bu maliyetler ürünlerin satış fiyatlarına yansıyor. Böylece çevrimiçi mağazalar her zaman ürünü daha ucuza satabiliyor.
Klasik pazarlama karması 4P; Ürün, Fiyat, Dağıtım, Promosyon artık o kadar kompleks hale geldi ki, mevcut pazarlamayı ifade etmekten uzaklaştılar. Daha da önemlisi, klasik pazarlama karması, günümüzün müşteri davranışlarına uyumlu olmaktan çok uzak. Bu yüzden, pazarlama karmasının elementlerinden bazılarının yeniden tanımlanmasının zamanı çoktan geldi.
Pazarlama karması içerisinde en hızlı değişime uğrayan dağıtım olmuştur. Dağıtım artık fiziksel ve bilgisel çevrelerin bir kombinasyonu haline gelmiştir. Çevrimiçi mağazalar bilgisel çevrelerin, çevrimdışı mağazalara ise fiziksel çevrelerin en net örnekleridirler. Tabii ki, tüm bunların en büyük sebebi, yeni dünya tüketicisinin artık hiçbir şey için zamanı olmamasıdır.
Mevcudiyet mecburi oldu
Ayrıca dağıtım, sunucudan alıcıya izlenen yol olmanın çok ötesine geçmiş ve “mevcudiyet” haline gelmiştir. Yani artık firmalar dağıtım kanalları ile ilgilenmek yerine, o pazar içerisinde mevcut olmak ile ilgilenmeye başlamışlardır. Her zaman için pazarlamacılar, tüketiciyi almayı düşünmeye başladıkları anda yakalamaya çalışırlar. Bu çok erken safhada yapılabilecek bir ikna, tüketicinin o ürün veya hizmeti alma aşamasında kesinlikle etkili olacaktır. Günümüzde tüketici bir ürünü veya hizmeti almayı düşündüğünde ilk yaptığı şey, internette arama motorlarına girerek ürün veya hizmet hakkında fiyat bilgisi toplamak, diğer kullanıcıların bu ürün veya hizmet hakkındaki fikirlerini incelemek olmaktadır. İşte bu sebeple, daha düşünce aşamasında tüketiciyi etkilemek isteyen üreticinin, internette mevcut olması, arama motorlarında ön sıralarda çıkması, ürün veya hizmeti kullananların serbestçe fikirlerini beyan edebildikleri bir ortamı hazırlamış olması gerekmektedir.
İnternet kullanımının daha da artmasıyla, mevcut olmak, arama motorlarında aranan ürün ve hizmet grubu için ilk sıralarda çıkmak, ücreti karşılığında öncelikli gösterim ile ilk sıralarda olmak veya ilgili sonuçların reklam kısmında muhakkak yer almak ile eş anlamlı olacaktır.
Artık üreticilerin ve biz pazarlamacıların ellerimizde çok fazla seçenek kalmadı. İlk olarak çok hızlı bir şekilde çevremizde neler olduğunu anlamaya çalışıp, daha da fazla zaman kaybetmeden bir şeylerin değiştiğini zor da olsa kabul etmemiz gerekiyor. Sonra da, pazarlama planlarımızı, bu yeni dünyaya göre yeniden uyarlamamız gerekli.
Pazarlama öldü, yaşasın yeni pazarlama!